رادیونیست؛
روایت مکانهای خاموش
جدیدترین اپیـــزودها
اپیزود شماره ۶۵: رادیو گلها (۲)
برنامهی وزین گلها، رنسانس و نقطه عطف موسیقی ایران در قرن اخیر است که از مرحوم داوود پیرنیا به یادگار مانده است. گلها چنان تأثیری در گرایش اقشار مختلف جامعه، به موسیقی و ادبیات ایرانی داشت که هماکنون نیز محبوبترین، پربارترین و فاخرترین برنامه موسیقی است که با بالاترین کیفیت و با شرکت هنرمندان تراز اول عرضه گردید. این اپیزود از رادیونیست به روایت رنسانس موسیقی ایران یعنی برنامهی «گلها» میپردازد.
اپیزود شماره ۶۴: زندان قزلقلعه
تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و داستانی دیگر، این بار داستان کاروانسرایی که در این تاریخ به زندانی مخوف تبدیل شد اما با وجود زندانبانی متفاوت، «هتل ساقی» نام گرفت. زندانی خارج از دروازههای تهران که اکنون سالهاست خاطرات غمبارش را در میان شلوغی فروشندهها و مردمی که هر روز در آن به خرید مایحتاج روزانه خود مشغولند، مخفی کرده است. میدان ترهبار قزل قلعه در مرکز تهران. به اپیزود زندان قزلقلعه خوش آمدید.
اپیزود شماره ۶۳: رادیو گلها (۱)
برنامهی وزین گلها، رنسانس و نقطه عطف موسیقی ایران در قرن اخیر است که از مرحوم داوود پیرنیا به یادگار مانده است. گلها چنان تأثیری در گرایش اقشار مختلف جامعه، به موسیقی و ادبیات ایرانی داشت که هماکنون نیز محبوبترین، پربارترین و فاخرترین برنامه موسیقی است که با بالاترین کیفیت و با شرکت هنرمندان تراز اول عرضه گردید. این اپیزود از رادیونیست به روایت رنسانس موسیقی ایران یعنی برنامهی «گلها» میپردازد.
اپیزود شماره ۶۲: مجلس شورای ملی (۲)
ایران پس از گذار از تحولات و حوداث بیشمار قرن سیزدهم، قرن جدید را با رویکردی جدید آغاز کرد. مجلس شورای ملی بهعنوان یکی از نهادهای پیشرو در ساخت ایران مدرن در طول دوران پهلوی نیز با وجود افت و خیزهای فروانی که داشت توانست مرکزیت خود را حفظ کند و وقایع مهمی را درون این ساختمان که حالا نیم قرن از قدمتش میگذشت رقم بزند. این اپیزود از رادیونیست راوی ادامهی داستان مجلس شورای ملی خواهد بود.
اپیزود شماره ۶۱: سینما خورشید
آنجا نه نشانی از سینما دارد، نه بینشان است! هنوز چند صندلی چوبی، رد پردهی نمایش، ورودیها و بالکن، پردههای نقاشی اعلان فیلمها تمام و کمال نشان سینما خورشید را نگاه داشتهاند اما همگی بهطرز غریبی روایت از نیستی و بیبازگشتی سینمای سالخوردهی لالهزار دارند. این اپیزود از رادیونیست به روایت داستان «سینما خورشید» میپردازد.
اپیزود شماره ۶۰: مجلس شورای ملی (۱)
در دههی ۱۲۵۰ خورشیدی، باغ و عمارت سپهسالار درغرب میدان نگارستان به همت میرزا حسین خان سپهسالار ساخته شد. شاید در اندیشهی میرزا حسین خان قزوینی، وزیر جنگ و صدراعظم تجددخواه ناصرالدینشاه قاجار که در تمام دوران خدمت تلاش میکرد تا حکومت قانون را در ایران مستقر سازد، چنین میگذشت که پایهی بنایی را میگذارد که قرار است برای سالها نام آن با قانون و قانونگذاری گره بخورد و مرکز تحولات و حوادثی باشد که سرنوشت ایران را رقم میزند. این اپیزود از رادیونیست به روایت داستان «مجلس شورای ملی» در دورهی قاجار میپردازد.
اپیزود شماره ۵۹: قصر یخ
قصر یخ که در سال ۱۳۴۶ در نزدیکی میدان ونک و همسایگی فانفار تأسیس شد، با سالن پاتیناژ مشهورش و امکاناتی همچون باشگاه تیراندازی، استخر، بیلیارد، پیست اسکی، کافه تریا، سینما و رستوران، برای قشر متوسط رو به بالا و مرفه تهران جذابیت زیادی داشت. این اپیزود از رادیونیست به روایت داستان «قصر یخ» میپردازد.
اپیزود شماره ۵۸: مطبعه فاروس
ساختمانی گمشده در ابتدای خیابان لالهزار که نه فقط در زمانهی خود که امروز هم مانندش در این شهر کمنظیر است. صدای دستگاههای بزرگ چاپ سربی، آویختن تابلوی تئاتر ملی، درگیری روس و مشروطهخواه، نور شگفتانگیز آپارات، هر یک بخشی از قصهی این ساختماناند. این اپیزود از رادیونیست به روایت داستان «مطبعه فاروس» میپردازد.
اپیزود شماره ۵۷: رستوران یکتا (۲)
محمد یوسفی در اوایل دههی ۲۰ برای کار از اصفهان به تهران مهاجرت کرد. او پس از حدود ده سال کار در کافهای در بالای خیابان ولیعصر، با لقب یکتا از آنجا خارج شد تا به همراه برادر خود، مغازهای را برای فروش آبمیوه و شیرینی در همان خیابان افتتاح کند. رفتهرفته پای ساندویچهای خانگی به این مغازه باز میشود تا ابتکار و سالم بودن، باعث حضور مردم شود. حالا این ساندویچی یکتا خواهد بود که تا سال ۹۴، در ذهن مردم، خاطره میسازد.
اپیزود شماره ۵۶: ارگ رادیو
در این شماره از رادیونیست همراه میشویم با استودیوی رادیویی کوچکی که سال ۱۳۲۷ در میدان ارگ ساخته شد. تا قبل از سال ۱۳۱۹، برنامههای رادیو در استودیوی اولیه در عمارت کلاه فرنگی (رادیو بیسیم) اجرا و پخش میشدند اما مشکلاتی که وجود داشت باعث شد در ضلع غربی میدان توپخانه محل تازهای در نظر گرفته شود.
اپیزود شماره ۵۵: رستوران یکتا (۱)
طعم واقعی غذا و ساندویچهای خانگی و بوی اصالت و عشق، از دههی ۳۰ به بعد، بالاتر از پارک وی پیچید. جایی که خانوادهای، پذیرای خاطرات مردم بود. ساندویچی یکتا، همان چیزی بود که خاطرات یکتایی را ساخت.
اپیزود شماره ۵۴: چاتانوگا
در زمانی که خیابان ولیعصر امروزی، از یک جادهی مخصوص درباریان به یک خیابان عمومی تبدیل میشود، شاهد کوچ مکانهای مفرح به بلندترین خیابان خاورمیانه هستیم. با سیاستهای دههی ۴۰ ایران، قسمت بالایی این خیابان با پیریزی طرح ساخت پارک، رستورانها و مکانهای تفریحی را در این مکان پدید میآورد تا تبدیل به یک قطب تفریحی شیک شود. یکی از این مکانها، رستوران چاتانوگا است.
اپیزود شماره ۵۳: رادیو بیسیم
«اینجا تهران است، صدای ایران!» این جمله آغازگر حضور رادیو در ایران به تاریخ چهارم اردیبهشت ۱۳۱۹ بود. اصواتی که در ابتدا غریب بودند و تنها از میادین شهر تهران به گوش میرسیدند اما رفتهرفته به صداهای جعبهی جادوییِ آشنایی در خانههای مردم ایران بدل شدند. در این شماره به روایت قصهی پر فراز و فرودِ اولین ساختمانِ رادیو در ایران میپردازیم؛ ساختمانی که روزگاری میزبان گرمترین صداها، راوی مهمترین اخبار و شاهدی بر وقایع سیاسی مهم چون کودتای ۲۸ مرداد بود. ساختمان رادیو بیسیم جایی در حوالی اراضیِ قصر دیروز و سیدخندان امروز، پنهان از دیدگان اهل شهر روزگار تازهای میگذراند!
اپیزود شماره ۵۲: پرورشگاه صنعتی
در روزهای سخت و سیاه قحطی و جنگ، پرورشگاه صنعتی کرمان توسط حاج علیاکبر صنعتیزاده در سال ۱۲۹۵ بنا نهاده شد تا سرپناه و خانهای باشد برای کودکانی که روزی بخش بزرگی از آیندهی ایران شدند. در این شماره از رادیونیست به تاریخچهی این مکان، جایگاهش و تأثیراتش در فرهنگ و اجتماع ایران میپردازیم.
اپیزود شماره ۵۱: گالری آپادانا
گالری آپادانا (کاشانه هنرهای زیبا) نخستین فضای جدی و رسمی برای نمایش آثار هنرمندان بود. جایی در دل تهران جنگزده و دچار بحران در سال ۱۳۲۸ برای هنرمندانی که به دنبال ارائهی هنرشان به جامعه بودند. این گالری با عمری کمتر از یک سال به یک مکان مهم و جریانساز تاریخی تبدیل شد.
اپیزود شماره ۵۰: کافه لقانطه
کافه لقانطه که بیشتر از موجودیت آن، نامش در خاطرات جمعی ما نقش بسته است، در کشوقوسهای پس از امضای فرمان مشروطه بهعنوان یک نمود از این تحول اجتماعی تأسیس شد. این شماره از رادیونیست روایتگر داستان کافه رستوران لقانطه است که در دوران گذار از قهوهخانه به کافه نقش اساسی را بر عهده داشته و همگام با تغییر چهرهی فرهنگی ایران از دوران قاجار تا پهلوی به فعالیت پرداخته است.
اپیزود شماره ۴۹: موزه هنرهای تزئینی
موزه هنرهای تزئینی اولین موزه تأسیس شده توسط اداره کل موزهها و فرهنگ عامه هنرهای زیبای کشور در شهر تهران بوده که به دست فراموشی سپرده شده است.
اپیزود شماره ۴۸: هنرکده تزئینی (دانشگاه هنر)
هنرکدهی تزئینی جایی برای تربیت نسل طلایی هنر معاصر ایران بود. جایی در مرکز تهران و در آستانهی دههی تاریخساز چهل که به یک مکان مهم و جریانساز تبدیل شد.
اپیزود شماره ۴۷: رستوران دایی
از سال ۱۳۵۸، یکی از بافندههای خیابان سپهسالار که کار خود را از دست داده بود؛ تصمیم به راهاندازی رستورانی در همین خیابان گرفت و این رستوران را «دایی» نامگذاری کرد. رستوران دایی پس از مدت کوتاهی به چنان شهرتی رسید که ردپا و عطر خوش غذاهای این رستوران را میتوان تا کتاب مستطاب آشپزی دنبال کرد.
اپیزود شماره ۴۶: گراند هتل قزوین
صفِ اتوبوسهای تیبیتی و ت.ث.ث با انبوه مسافران آلاگارسون و شیک از شهرهای مختلف که هر یک راهی دیاری هستند اما توقفگاه یکی است؛ گراند هتل قزوین! هتل بزرگ و مجللی که سالیان سال خستگی میان راه از تن مسافران به در میکرد، سینما ایران و صف فروش بلیط، رستوران خاطره انگیز برای اهالی شهر، پناه و مسکن خانوادههای جنگزده و کوچ کرده به قزوین، عمارت زیبا و سالخورده که حالا سالهاست در هیاهوی رهگذران و توریستها میان خیابان پیغمبریه به نظاره نشسته؛ این قسمت از رادیو نیست راوی داستان گراند هتل قزوین است.
اپیزود شماره ۴۵: مینیسیتی
تابستانهای گرم و شیشههای تگری نوشابه در بقالی محله، تصویری ثبت شده در خاطرات بسیاری از ماست! شهربازی (تفریحگاه) مینیسیتی، جایی برای خوشی کوچک و بزرگ در اوایل دههی ۵۰ شمسی در منطقهای خوش آب و هوا در تهران ساخته شد تا بخشی از خاطرات مردمی شود.
اپیزود شماره ۴۴: کانادا درای
این شماره از رادیونیست راوی داستان محصولی است که از کانادا بهواسطهی خانوادهی «ساهاکیان» راه خودش را به ایرانِ اواخر دههی ۳۰ باز کرد و به پای همیشگی سفرهها و مهمانیها بدل شد. نوشابهی زرد، نارنجی یا همان کانادا درای! این شمارۀ از رادیونیست راوی داستان محصولیست که از کانادا به واسطه خانوادۀ «ساهاکیان» راه خودش را به ایرانِ اواخر دهۀ سی باز کرد و به پای همیشگی سفرهها و مهمانیها بدل شد. نوشابه زرد، نارنجی یا همان «کانادادرای»!
اپیزود شماره ۴۳: پارک اتابک
پارک اتابک، باغ و عمارتی که ارگ سلطنتی هم به پایش نمیرسید، به دستور میرزا علی اصغرخان امین السلطان، صدراعظم سه پادشاه دوران قاجار در حدود سالهای ۱۳۰۵ قمری در شمال تهران دارالخلافه ناصری ساخته شد. باغی که امروز سفارت روسیه در آن مستقر است، داستانهای زیادی از امید و ناکامیهای تاریخ هنر، سیاست و روابط خارجی ایران و جهان را در خود جای دادهاست.
اپیزود شماره ۴۲: کشتی فارور
فارور یک کشتی بیمارستانی بود که از دهه چهل زیر نظر جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران در دریای جنوب شناور بود. کشتی در سفری شش ماهه از آبادان تا چابهار و بالعکس حرکت میکرد و در این مسیر به تمامی جزایر و شهرهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان جهت مداوای ساکنین سرکشی میکرد. در این اپیزود از رادیو نیست داستان فارور این کشتی درمانگر دریای جنوب را میشنویم.
.jpg)
اپیزود شماره ۴۱: باشگاه پولاد
در سال ۱۳۰۰شمسی، زورخانه پولاد توسط حسین آقا شریف رضیزاده در تهران تأسیس شد. سپس با تمرکز بر ورزش زورخانهای و کشتی، ورزشهای دیگری نیز، مانند وزنهبرداری و کشتیکچ به باشگاه پولاد اضافه شد. این باشگاه نقش مهمی در رشد بزرگان کشتی ایران مانند سید محمد خادم، غلام رضا تختی و … داشت و تا اواخر دهه ۷۰ به فعالیت خود ادامه داد اما با فوت اقای حسین رضیزاده باشگاه پولاد نیز به فعالیت خود به شکل زورخانه و محلی برای کشتی پایان داد و برای مدتی به باشگاه ژیمناستیک زنان و کودکان و بعد از آن به سالن بیلیارد تبدیل شد
اپیزود شماره ۴۰: گراند هتل
گویی دو لالهزار وجود دارد؛ لالهزاری که در خیالِ ما زیست میکند و آن دیگری، لالهزاری خاموش که در میانهی تنِ تهران سوسو میزند! درست مانند گراند هتل. گراندهتل قصههایی که شنیدهایم مجلل، پر زرق و برق و آراسته در اواسط خیابان لالهزار. اما گراندهتل واقعی چیزی بیش از بدنهی رنجور یک بنای مبدل شده به انبار و بقایای یک سالن پرشکوه تئاتر نیست. ساختمانی که از آن یک تابلوی کوچک با نام «پاساژ گراندهتل» به جا مانده و فرشتۀ چنگ در دستی که ناظر و حافظ رویای لالهزار است!
اپیزود شماره ۳۹: کارخانه خروسنشان
صمغ درختان به عنوان اولین تنقلات جویدنی تمدن های بشری توسط توماس آدامز به یک صنعت تجاری بزرگ تبدیل شد و در ایران با تاسیس کارخانه خروس نشان به عنوان یک خوراکی مدرن در میان نسل های جوان فراگیر شد. این کارخانه که با تولید آدامس های متنوع، تبلیغات و جایزه هایش، خاطرات چندین نسل را شیرین و مزه دار کرد، با شروع دهه ۸۰ ساختمان این کارخانه توسط موسسه سوره خریداری و تبدیل به دانشکده هنر می شود...
اپیزود شماره ۳۸: دارالفنون
جنگهای ایران و روس، اقدامات نایبالسلطنه عباس میرزا، قتل گریبادوف روسی، و در آخر میرزاتقیخان امیرکبیر و شاه شهید؛ همگی دست به دست هم دادند تا در ۱۲۳۰ هجری خورشیدی، روزگار تازهای در این مملکت آغاز شود؛ صدای زنگ دارالفنون یا صدای آغاز مدرنیتۀ ایرانی! مجموعهای پربار از «اولین»ها که در همان ساختمان همسایۀ ارگ سلطنتی رقم خورد؛ دانشآموزانی که هرکدام قصهای پررنگ بر تاریخ این سرزمین رقم زدند. دارالفنون به دور از صدای زنگ و هیاهوی بچهها، در شلوغی خیابان ناصرخسرو، چشم به راه آیندۀ مبهم خویش است!
اپیزود شماره ۳۷: کافه نادری
تهرانی که در شروع قرن ۱۴ شمسی، قطار پیشرفتش را به حرکت در آورده، نیاز به یک پاتوق به سبک و سیاق غربیها دارد. پاتوقی که در مرکز تهران، قلب تپنده روشنفکری و تجمع اشخاص مشهور میشود. پاتوقی که بوی صادق هدایت و احمد شاملو میدهد. حال این پاتوق میتواند یک هتل را در کنار خود داشته باشد و در کنار عرضه اولینهایش، در عمارت قدیمیاش، مسافران را جای دهد. جایی در میان خیابان نادری، هتل و کافه_رستوران نادری.
اپیزود شماره ۳۶: فرودگاه قلعهمرغی
حالا که راه آسمان جهان به واسطه جنگ جهانی اول بر روی هواپیماها باز شده است، ایران پس از تلاطم جنگ جهانی اول که با روی کار آمدن دولت سردار سپه، دستش را بر روی زانوانش زده تا بلند شود، این بار با جای خالی یک فرودگاه در پایتخت مواجه میشود. حال نیاز است که آسمان تهران نیز پرواز را تجربه کند. در این شماره داستان ساخت فرودگاه قلعه مرغی و روزگارش را میشنویم.
ایپزود شماره ۳۵: کارخانه ایرانکاوه (ماک)
اوایل دهه ۴۰ شمسی کارخانه ایران کاوه با مدیریت اصغر قندچی و با همراهی حسین میردامادی به عنوان اولین کارخانه کامیون سازی ایران شروع به کار کرد. این کارخانه با بیش از ۲۰۰۰ کارگر به ساخت و بهینه سازی قطعات کامیون های ماک آمریکایی مناسب با شرایط آب و هوایی جاده های ایران مشغول بود. پس از وقوع انقلاب و با تصویب ملی شدن صنعت ، کارخانه ایران کاوه مصادره و به یکی از کارخانجات زیرمجموعه سایپا با نام سایپا دیزل تغییر نام داد.
ایپزود شماره ۳۴: گورستان ظهیرالدوله
باغی میانهی «دربند» در شمال شرقی تجریش، در کوهپایههای البرز با دو رودخانه دربند و گلابدره، آب و هوایی خوب و باغهای مصّفا که روزگاری جایگاه خلوت و آرامش «علی خان ظهیرالدوله» وزیر تشریفات ناصرالدین شاه قاجار، جانشین « صفی علیشاه» و شاعر و عارف خوش قریحه بود و چندی بعد، جایگاه آرمیدن ابدی وی! « قبرستان ظهیرالدوله» آرامگاه رمزآلود شهر، با درهایی بسته. سنگ قبرها و مقبرههایی متفاوت، نامهایی بر سنگ که هر یک با قصهای، رازی خفتهاند. نامهایی آشنا برای مردمِ شهر. آنجا که اگر چشمِ سر را ببندی و با گوشِ دل بشنوی، از صدای آواز قمر، تا دکلمه «مرغ سحر» ملکالشعرای بهار، ایمان به آغاز فصل سرد «فروغ»، صدای شکلیک گلوله به جمجمه «احمد مسعود» و ویلن ابوالحسن خان صبا را میشنوی! « قبرستان ظهیرالدوله» جایی که خفتگان آن عاشقترین زندگان بودند.
ایپزود شماره ۳۳: فروشگاه کوروش(چادری)
فروشگاه زنجیرهای کوروش از اواخر دهه چهل آغاز به کار کرد و تا فروردین ۱۳۵۷ با نه شعبه به کارش ادامه داد. شعبه محمودیه کوروش در ضلع شمالشرقی پارکوی با ظاهری متفاوت به کوروش چادری معروف بود، سازهای که با پارچهای سفید رنگ پوشیده شده بود. فعالیت فروشگاه کوروش که بعد از انقلاب به قدس تغییر نام پیدا کرد تا پیش از ساختن پل پارکوی ادامه داشت. داستان این شعبه از فروشگاه زنجیرهای کوروش رو در این اپیزود از رادیو نیست میشنویم.
اپیزود شماره ۳۲: کانون چاووش
روز شنبه هجدهم شهریور ۱۳۵۷ است و دیروز عدهی بسیاری را در تظاهرات کشتهاند. اعضای گروههای عارف و شیدا، هریک آشفتهتر از دیگری به مرکز رادیو تهران میرسند! نامهی استعفای اعضای دو گروه به قلم محمدرضا شجریان نوشته و به هوشنگ ابتهاج تحویل داده میشود. شاید در همان لحظاتِ خشم و غم بود که گروه چاووش متولد شد! همراه و همصدای مردم میشوند در روزهایی که «زمانه قرعهی نو میزند به نام شما»، روزهای «برادرانی که غرق خون بودند» و «ایران، سرای امید»! این اپیزود رادیو نیست به قصهی کانون چاووش و همسایگانش در ساختمان شماره ۱۱۰ خیابان حقوقی، حوالی پیچ شمیران میپردازد. ساختمانی پر از داستانهای شنیدنی و پر ابهام! انتشارات کارنامه، موسسه ماهور، کانون تبلیغاتی سیته، مکتبخانهی میرزا عبدالله، کارگاه سازسازی، دفتر آوای شیدا و شورای نویسندگان و هنرمندانِ ایران.
اپیزود شماره ۳۱: فانفار ونک
فانفار شهربازی در جنوب غربی میدان ونک بود که از سال ۱۳۴۳ پاتوق خانوادهها و کودکان زیادی بودهاست. چرخ و فلک بزرگ و رنگی فانقار تا سالها چون نماد میدان ونک خودنمایی میکرد و مردم را به داخل این فضای تفریحی دعوت میکرد. چرخ و فلکی که شاهد خوشیها و خندهها و حوادث بسیار بود و آرام آرام از صحنهی روزگار حذف شد. در این شماره با داستان فانفار همراه ما باشید...
اپیزود شماره ۳۰: تکیهدولت
تکیه دولت، تکیه همایونی، تکیه قصر و یا تکیه بزرگ شاهی همه اسامی مکانی بودند که در حدود سال ۱۲۵۹ خورشیدی در تهران تاسیس شد. مکانی بسیار عظیم با معماری شگفت انگیز که برای تماشای تعزیه، ظرفیت ۲۰ هزار نفر را داشت و اتفاقات زیادی رو در عمر کوتاه خودش به چشم دید، از نگهداری جسد ناصر الدین شاه و مظفرالدین شاه تا رای گیری به انقراض سازندگانش یعنی حکومت قاجاریه. در این شماره از رادیو نیست داستان این بنای ارزشمند رو میشنویم ...
اپیزود شماره ۲۹: کارخانه ارج
کارخانهی ارج از سال ۱۳۱۶ توسط مهندس "خلیل ارجمند" به صورت کارگاهی در نزدیکی میدان دروازه قزوینِ تهران تاسیس شد و پس از آن به شوش و در نهایت به کارخانهای عظیم در کیلومتر ۵ جاده مخصوص کرج انتقال پیدا کرد. نام ارج از سه حرف اول فعالیتهای اصلی شان یعنی آهنگری، ریختگری و جوشکاری گرفته شده است که از اتفاق با حروف اول ارجمند نیز مطابق است. ! تا همین چند سال پیش کمتر خانه ای بود که نشانی از ارج در آن پیدا نشود. در این اپیزود داستان اوج و افول کارخانه ارج را میشنویم.
اپیزود شماره ۲۸: میدان توپخانه
میدان توپخانه، که عمرش از دوره ناصری در پی گسترش تهران شروع شده یکی از مهمترین میادین این شهر است و در طول عمر خود اتفاقات مختلفی رو به چشم دیده؛ از مسیر گذر شاهان برای روز تاج گذاری و اعدام محکومین تا محل عبور جنازه همان شاهها و بمب گذاریهای متعدد. میدان توپخانه، سپه و یا امام خمینی امروزی در حدود صد و پنجاه سال عمر خود، تغییرات معماری زیادی رو هم به خود دیده که در این شماره از پادکست رادیونیست، داستانشون رو میشنویم.
اپیزود شماره ۲۷: کارگاه نمایش
کارگاه نمایش یکی از مهمترین مراکز فرهنگی ایران بود که در اسفند ۱۳۴۸ تاسیس شد. همراهی با تئاتر دنیا و رویکردهای مدرنیستی، کمک به نویسندگان، بازیگران، کارگردانان، و طراحان برای خودآزماییها و تجربههایی به دور از محدودیتهای متداول حرفهی نمایش. در این شماره از پادکست رادیو نیست از داستانها، اختلافها و رفاقتهای یک گروه تاریخساز تئاتری میشنوید.
اپیزود شماره ۲۶: رستوران آب انبار (سید اسماعیل)
براساس نقشه قدیمی تهران در دوره ناصرالدین شاه، در جنوب شرقی تهران و داخل حصار شهر با فاصله کمی از دروازه شاهعبدالعظیم، درون محله چالمیدان، آب انبار سید اسماعیل قرار داشتهاست. آبانبار که محل جمع آوری آب قبل از لوله کشی بوده است، بعد از شروع دورهی پهلوی و لوله کشی تهران کاربریاش تغییر پیدا میکند. در این شماره از پادکست رادیو نیست داستانهای این میهمانان و برگزاری مراسمهای مختلف روحوضی و سیاه بازی و.... رو در آب انبار سید اسماعیل میشنوید.
اپیزود شماره ۲۵: باغ وحش تهران
شرکت باغوحش تهران، کار خودش رو در ۱۵ خرداد ۱۳۳۷ شروع کرد. به مرور زمان و با گسترش تهران زمینهای اطراف آن خریداری و ساخت و ساز شد و کم کم در میان یک منطقهی مسکونی محصور شد. هرچه جلوتر رفت بو و سر و صدای حیوانها و مسائل بهداشتی موجب شکایت همسایهها شد و در نهایت در اردیبهشت ۶۶، فعالیت باغ وحش برای همیشه خاتمه پیدا کرد . در این شماره از پادکست رادیو نیست به داستان پر فراز و نشیب باغ وحش تهران میپردازیم.
اپیزود شماره ۲۴: قندریز
تالار قندریز برای ۱۴ سال از ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۷ یکی از مهمترین مراکز فرهنگی و هنری ایران بود. دانشجویانِ جویای نام دو دانشکدهی هنرهای زیبا و هنرهای تزئینی با انرژی و شورِ جوانی، با بهوجود آوردن این گالری هنری باعث تحولی بزرگ در فضای هنری آن روز شدند. این شماره از پادکستِ «رادیونیست»، به تاریخچهی تالار قندریز (ایران) اختصاص دارد.
اپیزود شماره ۲۳: تیمارستان چهرازی
تیمارستان چهرازی اولین بیمارستان خصوصی اعصاب و روان در تهران بود که از اواخر دههی ده به مدیریت ابراهیم چهرازی آغاز به کار کرد و تا اواسط دهه شصت در حدود نیم قرن کارش رو ادامه میده. ابراهیم چهرازی از دانشجویان اعزامی رضا شاه به اروپا بود که پس از تحصیل در رشته اعصاب و روان در دانشگاهی در پاریس به ایران بازگشت. در این شماره از رادیو نیست به داستان این تیمارستان پر رمز و راز میپردازیم .
اپیزود شماره ۲۲: فرانکلین
عمر انتشارات فرانکلین تهران - که حاصل هوش و ذکاوتِ بالای «همایون صنعتیزاده» بود - یک سال پس از کودتای ۲۸ مرداد، در خیابان نادری تهران آغاز شد. تحولهای سال ۱۳۵۷ عمر فرانکلین را به پایان رساند و همایون صنعتیزاده، به جرم انتشار ۱۵۰۰ عنوان کتاب آمریکایی، ۵ سال را در یک سلول انفرادی در زندان اوین استراحت کرد. این شماره از پادکستِ «رادیونیست»، به تاریخچهی یکی از مهمترین موسسههای انتشاراتی ایران اختصاص دارد.
اپیزود شماره ۲۱: کشتی رافائل
در سال ۱۹۶۵ میلادی برابر با ۱۳۴۴ خورشیدی، خطوط کشتیرانی ایتالیا دو کشتی سفید، مدرن و بزرگ به نامهای رافائل و میکل آنژ رو برای سفر مابین نیویورک آمریکا و جنوای ایتالیا به آب انداختند. اما در سال ۱۹۷۶ میلادی برابر با ۱۳۵۵ خورشیدی این دو کشتی به خاطر بدهی آن زمان ایتالیا به ایران خریداری و راهی بنادر جنوبی ایران شدند و رافائل در بوشهر و میکلآنژ در بندر عباس پهلو گرفتند. در این شماره از پادکست رادیونیست ماجرای این دو مهاجر ایتالیایی و سرنوشتشان در ایران را میشنوید.
اپیزود شماره ۲۰: سینما متروپل
سینما متروپل در سال ۱۳۲۵ با ذوق و هنرِ «وارطان هوانسیان» بر فرازِ لالهزار قد علم کرد. متروپلِ مجلل در روزهای رونق دوبارهی سینما، درست در روزگارِ پس از قحطی و جنگ دوم جهانی، جایی شد برای گرهخوردنِ دلها و ثبت خاطرههای تلخ و شیرین در قلبِ شانزلیزهی ایران. این شماره از پادکستِ «رادیونیست» به تاریخچهی این سینما اختصاص دارد.
اپیزود شماره ۱۹: عکاسخانه خادم
عکاسخانه ی خادم در سال ۱۲۸۶ شمسی در نزدیکی میدان حسن آباد توسط محمد جعفر خادم افتتاح میشود، فضایی بزرگ و مدرن و نامی در میان رقبای هم عصز خودش. با انتقال این هنر و پیشه از پدر به پسر مسیر توسط علی خادم ادامه پیدا میکند. این شماره از پادکستِ «رادیونیست» به داستان ها و روایت های این عکاسخانه قدیمی اختصاص دارد.
اپیزود شماره ۱۸: کاخ جوانان
نخستین شعبه از کاخهای جوانان، در سال ۱۳۴۵ در تهران افتتاح شد. جایی برای پرورش ذوق جوانان، برای شکوفایی و درخششِ هنرمندان تئاتر و موسیقی، و برای خاطرهسازیها و بلندپروازیها. این شماره از پادکستِ «رادیونیست»، به بازخوانیِ روایتها و داستانهای آشکار و نهانِ این مکان خاطرهانگیز اختصاص دارد.
اپیزود شماره ۱۷: هتل اینترنشنال
از دانشسرا تا هتل پنج ستاره، جایی در تقاطع خیابان کورش کبیر یا دکتر شریعتی امروز با خیابان داریوش یا خیابانرسالت یا شهید سلیمانی فعلی. هتل اینترنشنال تهران برای نیم قرن بخش جدانشدنی این منطقه بود. جایی که بعدها محل اسکان جنگزدههای جنوب کشور شد. سرنوشت این هتل یکی از غمگینترین داستانهای گفته شده رادیونیست است.
اپیزود شماره ۱۶: خاک سفید
خاک سفید از محلههای شمال شرق تهران بود که پس از انقلاب و با هجوم مردمان شهرها و مناطق دیگر تهران بدون مجوز و بدون امکانات شهری شکل گرفت. در دل این منطقه محله دیگری به نامغربت شکل گرفته بود که متاسفانه کانون تولید و توزیع مواد مخدر شده بود و بسیاری از سران و کارتلهای مواد در آن زندگی میکردند. منطقهای به غایت ترسناک که در سال ۱۳۷۹ و بدون هیچ اطلاعرسانی پلیس به صورت کامل آنجا را تخلیه و شبانه تخریب کرد. این محله پر از روایات ریز و درشت و اتفاقات عجیب و غریبی بوده که شنیدنش بسیار جذاب است.
اپیزود شماره ۱۵: خانه اتحادیه
جایی خارج از حصار شهر در باغ باصفای لالهزار در دوران قاجار توسط علیاصغرخان امینالسلطان معروف به اتابک اعظم خانهای ساخته شد که بعدها بخش مهمی از تاریخ و جغرافیای تهران شد. اتابک صدراعظم سه پادشاه و امین خاندان قاجار بود. خانهای زیبا و متفاوت که محل رفت و آمد پادشاهان و دولتمردان دوران بود...آن خانه بعدها و در دوران پهلوی اول توسط خاندان اتحادیه خریداری و به «خانه اتحادیه» معروف شد.
اپیزود شماره ۱۴: زندان قصر
مکان خاموش این اپیزود ما داستانی دارد به بلندای تاریخ تهران...سیر مسیرتاریخی آن از فتحعلیشاهُ محمدشاهُ ناصرالدین شاه قاجار تا رضاشاه ُ محمدرضا پهلوی و بعدها انقلاب اسلامی را در بر می گیرد....مکانی ست به قدمت پایتخت و سرگذشتی دارد پر از قتل ُ فرار ُ شکنجه ...روایت زندگی های محبوس در یک چاردیواری و کنج های بستهُ سرنوشت های تلخ ُ محتوم ُ انتظار کشیده... زندان قصر روایت تاریخ این مملکت است....داستان زندگی زندانی های معروف، سیاستمداران کهنه کار....از دزد ُ قاچاقچی ُ خلافکار تا مارکسیست ُ کمونیست ُمسلمان دو آتیشه...با این وجود زندان قصر قصه ما مکانی بود ابتدا مفرح ُ شاهانه...جایی برای سرخوشی برای تفریحُ شکار...
اپیزود شماره ۱۳: باکارا
روایتهای جذاب و شنیدنی آن سالها...داستان خوشیها و تلخیها...از کریم ارباب تا پرویز حجازی... از صیادستارگان تا آلکاپون ایران...داریوش،هایده،مهستی،ستار و گوگوش...از مولنروژ و شکوفهنو و میامی تا معروفترین آنها باکارا
اپیزود شماره ۱۲: باغ نگارستان
باغ نگارستان قدمتی به وسعت تاریخ دارد. از فتحعلیشاه قاجار تا دودمان پهلوی... از کاخهای قجری تا دانشسرای معلمین و دانشکده ادبیات دانشگاه تهران... مکانی پر از اتفاقات ریز و درشت با حواشی جذاب... اپیزود دوازدهم رادیونیست به این مکان خفته در شهر تهران خواهد پرداخت...
اپیزود شماره ۱۱: کافه بلدیه
کافه بلدیه یا کافه شهرداری در دوران رضاشاه پلوی افتتاح شد و برای سه دهه بخش مهمی از خاطرات شیرین مردم پایتخت و خوشیهای مردم بود. این اپیزود داستان اتفاقات جذاب این مکان خاموش را روایت میکند.
اپیزود شماره۱۰: تئاتر نصر
خیابان مدرن شهر … ورود متفقین..جنگ جهانی دوم...پایان پهلوی اول.. رونق دوباره شهر در شکوه و جلال لالهزار....گراند هتل...سینما خورشید...جامعه باربد...تئاتر پارس...سید علی نصر ... داستان تلخی ها و شیرینی ها...ترور ها...آتش سوزیها...داستان زندگی . اوج و افوول در دل صحنه های خاک گرفته... از تماشا خانه تهران تا تئاتر نصر...
اپیزود شمارهی ۹: بولینگ عبده
داستان مرد قلدر و شماره یک فوتبال قبل از انقلاب، موسس باشگاه پرسپولیس با تمامی ستارگان ریز و درشت، مالک ساختمانی متفاوت و مدرن برای قشر مرفه و علاقهمند به ورزش؛ ساختمان CRC، ساختمان شمیران، بولینگ عبده و چمران امروزی ... هزاران روایات ریز و درشت درباره بولینگ عبده در اپیزود نهم رادیونیست برای شما روایت میشود.
اپیزود شمارهی ۸: شهربازی
جیغ و بازی بچهها، هیجان آدرنالین سرکوب شده، فراموشی روزهای جنگ زده، جایی میان زمین و هوا، حد فاصل تلخیها و شیرینیها، لوناپارک ...شهربازی...اوین و خوشیهای گم شده. این شماره پادکست رادیونیست، شــهربازی...
اپیزود شمارهی ۷: رادیوسـیتی
داستان سینمای پیر شهر با خاطرات شیرین جوانان آن سالها مجهزترین و مجللترین سینمای آن دوران بود با معماری با شکوهاش آرام گرفته و نظارهگر اتفاقات ریز و درشت شهر، خسته و شکسته کمر و قدر نادیده از مصیبتهای بر او رفته،شکوهمند و بزرگ و خاک گرفته، سینمای شهر، سینمای جوانان، سینمای روشنفکران، سینما رادیوسـیتی،،.
اپیزود شمارهی ۶: کوچــینی
اقتصاد شکوفا شده دهه ۴۰،سرخوشی جوانان کم سن و سال بروزیافته اون سالها، لذت تجربه نشده مکان هایی سرشار از رنگ موسیقی، همزیستی شبانه با رنگ و بوی غربی، با هزاران خاطره ریز و درشت نسل جوانان تازه نفسی که امروز پبر شدند و یا در میان ما نیستند...دیسکو کلاب کوچینی با فرهاد و بلککتز و ابی بخش مهمی از خاطرات گرد گرفتهی این شهره. از معماری متفاوتش تا صدای رسای جوانان خوش صدا و موسیقی بلندش این شماره پادکست رادیونیست، کوچــــینی
اپیزود شمارهی ۵: قلعه(شهرنو)
سفری لابهلای تباهیها برآمده از نیازها و غرایز، فقر و ناچاری، سرنوشت محتوم انسانهای بیسرپناه، خسته و اندوهناک و تلخ، زیر پوست تاریخ، زیر زخم شهر این شماره پادکست رادیونیست، قلعـــــه...
اپیزود شماره۴: پلاسکو
در ۳۰ دی ماه ۱۳۹۵ ساعت ۷:۵۹ دقیقه صبح، ساختمان پلاسکو به علت اتصال برق آتش گرفت. پلاسکو همراه با ۴ شهروند و ۱۶ آتشنشان برای همیشه به مکانهای خاموش ایران پیوستند.
اپیزود شمارهی ۳: امجدیه
امجدیه بخشی از خاطرات مهم و مدفون شده چندین نسل مردم تهران و ایران است. خانهی تو؛خانهی من و خانهی خیلیهای دیگر.
اپیزود شمارهی ۲: درایوین سینما
رویای آمریکایی همراه با دوره توسعه زندگی از درون به بیرون خانه و به اشتراک گذاشتن اوقات خصوصی در فضاهای عمومی. گفتن از اینکه درایوین سینماهای تهران با مدل زندگی ایرانی سنخیت داشت یا نداشت؛ اینکه برای مقاصد فرهنگی ساخته شده بود یا تجاری؟ در حالی که بچهها بیرون ماشین مشغول بازی بودند و غذای فستفودیات را میتوانستی با تماشای «اشکها و لبخندها» و بوسههای بر پرده ببینی و با کناریات گپ بزنی و بخندی و ریسه بروی. صحبت کردن درباره چیزهایی که دیگر نیست. روایت تجربههایی که گذشته. این اپیزود رادیو نیست همراه با راویاناش به زادگاه خود برگشته؛ به سینمایی که دیگر نیست، اما تجربهها و روایتهای آن زندهاند و با شما سخن میگویند.
اپیزود شمارهی ۱: هتل میامی
مکانهایی در این شهر هستند که به ظاهر هماناند که در گذشته بودهاند، اما الان چیزی دیگرند. هویتشان تغییر کرده و تعریفشان دیگرگون شده. حاضرند اما خاموشاند و در خاموشی خود با هزار روایت آشکار و پنهان بخشی از خاطرۀ شهر را شکل میدهند. مثل «هتل میامی» که حالا «هتل سیمرغ» است. کافی است از کنار آن تند گذر نکنی، لختی بایستی و سر به دیوارش بگذاری تا صدای همهمۀ زندگیهایی که در آن جریان داشته را بشنوی. بگذاری میامی ناآرام از دل سیمرغ آرام داستانش را برایت بگوید. داستان آدمها و مکانها.